Hỏi: Gia đình tôi và hàng xóm hiện đang có tranh chấp đất đai chỗ giáp ranh của hai hộ. Khi gửi đơn lên xã, xã đề nghị hai bên hòa giải nhưng bên kia không chịu mà đã đòi kiện ra Tòa.
Mới đây, phía gia đình tôi đã xây công trình phụ tại vị trí giáp ranh với nhà hàng xóm. Tuy nhiên, chúng tôi có xây lệch một chút về phía phần đất hộ bên kia vì địa thế đất không vuông vắn, lại có nhiều cây.
Do thời gian đã lâu, đất do cha mẹ để lại nay rất khó để nhận biết ranh giới rõ ràng đất hai gia đình, chỉ ước lượng bằng gốc cây ven bờ và con mương nhỏ.
Hộ bên kia ầm ầm làm đơn kiện lên xã khi chúng tôi tiến hành đổ móng xây. Cán bộ xã mời lên giải quyết bằng việc hòa giải nhưng bên kia nhất định không chịu và đòi đưa ra tòa. Tôi hỏi muốn hỏi, bên kia có quyền làm như vậy không và trường hợp nào thì phải ra tòa để giải quyết khi tranh chấp đất đai?
nguyenbatt@...
Khi tranh chấp đất đai, các bên có thể gửi đơn lên Tòa án sau khi hòa giải
tại UBND xã không thành. Ảnh: Báo Xây dựng Online
Trả lời:
Luật Đất Đai 2013 quy định, thủ tục hòa giải ở UBND cấp xã là bắt buộc trước khi đưa tranh chấp đất đai tới các chủ thể có thẩm quyền để giải quyết.
Đoạn 2, điểm c, khoản 1, Điều 88, Nghị định 43/2014/NĐ-CP có liên quan đến thủ tục hòa giải tại UBND cấp xã quy định: “Việc hòa giải chỉ được tiến hành khi các bên tranh chấp đều có mặt. Trường hợp một trong các bên tranh chấp vắng mặt đến lần thứ hai thì được coi là việc hòa giải không thành.”
Vì vậy, nếu bên kia vắng mặt tới lần thứ hai thì việc hòa giải xem như không thành. UBND cấp xã sẽ lập ra biên bản hòa giải không thành, đồng thời hướng dẫn các bên tranh chấp gửi đơn tới cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp tiếp theo (khoản 4, Điều 88, NĐ 43/2011/NĐ-CP).
Cụ thể, tranh chấp đất đai đã được hòa giải tại UBND cấp xã mà không thành thì được tiến hành giải quyết như sau:
“1. Tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết;
2. Tranh chấp đất đai mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này thì đương sự chỉ được lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau đây:
a) Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều này;
b) Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự;”
Những Giấy tờ theo quy định tại Điều 100 Luật đất đai bao gồm:
- Những giấy tờ về quyền được sử dụng đất trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính trước ngày 15 tháng 10 năm 1993;
- Giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất; giấy tờ giao nhà tình nghĩa, nhà tình thương gắn liền với đất;
- Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 được UBND cấp xã xác nhận là đã sử dụng trước ngày 15 tháng 10 năm 1993;
- Giấy tờ thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất ở; giấy tờ mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định của pháp luật;
- Giấy tờ về quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho người sử dụng đất;
- Các loại giấy tờ khác được xác lập trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 theo quy định của Chính phủ
Theo đó, sau khi hòa giải tại UBND xã không thành, nếu:
Bên kia có Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc một trong các loại giấy tờ trên thì việc bên kia yêu cầu đưa tranh chấp đất đai ra Tòa án là hoàn toàn phù hợp quy định pháp luât.
Bên kia không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc một trong các loại giấy tờ trên thì bên kia có quyền lựa chọn nộp đơn yêu cầu giải quyết tại UBND có thẩm quyền hoặc đưa tranh chấp ra Tòa án.
datdian.vn